Celem młodych samorzeczników jest podnoszenie świadomości o spektrum autyzmu za pomocą własnych mocnych stron, pokonywanie barier i budowanie społeczności, która chce zmieniać świat na lepsze. KŚMy podejmują interwencje, inicjują kampanie społeczne, prowadzą działania rzecznicze na miarę swoich możliwości i przy wsparciu rodziców, ekspertów i specjalistów; wspólnie budują przestrzenie do wolności byciu sobą. Rozwiązania proponowane w ramach działań Klubów Świadomej Młodzieży zapobiegają wykluczeniu społecznemu osobom w spektrum autyzmu oraz umożliwiają im pracę nad swoim potencjałem w oparciu o mocne strony.
Wspólne działania Klubów przynoszą wymierne korzyści dla wszystkich osób z neuroróżnorodnością. Zmieniają się przestrzenie szkolne, które stają się bardziej przyjazne np. szkoły w wyniku kampanii prowadzonych przez młodych samorzeczników coraz częściej decydują się np. na likwidację głośnych dzwonków, tworzenie w placówkach pokojów wyciszeń, gdzie można odetchnąć od nadmiaru bodźców.
Od roku, w ramach działania publicznego finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności pod nazwą: „KŚM – waga i istota samostanowienia młodzieży z niepełnosprawnościami w życiu publicznym”, Młodzi z trzech miast podjęli szereg aktywności, które mają realny wpływ na poprawę jakości życia osób w spektrum autyzmu i niepełnosprawnościami sprzężonymi.
Wśród nich:
• kampania społeczna STOP PRZEMOCY! z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu
• kampania społeczna SZKOŁA PRZJAZNA DLA AUTYZMU
Obie kampanie Honorowym Patronatem Objął Rzecznik Praw Obywatelskich;
• spotkania, warsztaty z samorządowcami, przedstawicielami świata polityki i kultury
• spotkania, warsztaty z dorosłymi osobami samostanowiącymi (samorzecznictwo)
• warsztaty rozwojowe
Samorzecznicy z klubów z sukcesami angażują się w ogólnopolskie działania. Współpraca i wizyty w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, gdzie młodzież może mówić o swoich propozycjach rozwiązań systemowych są już wpisane w plan działań klubowych. Spotkania, które do tej pory się odbyły poruszały m.in. problem przemocy w różnych przestrzeniach wobec osób nieneurotypowych. Biuro Rzecznika zorganizowało także warsztaty dedykowane klubowiczom. W trakcie projektu młodzi spotykali się również z przedstawicielami różnych urzędów i instytucji publicznych, dzieląc się postulatami wypracowywanymi na spotkaniach klubów np. z przewodniczącym Rady Miasta Kutno, z burmistrzem miasta Kowal, wiceprezydentem miasta Włocławek. W Łodzi wypracowano i wprowadzono problemy systemowe na ścieżkę legislacyjną, proponując rozwiązania ustawowe odpowiadające na potrzeby środowiska – zniesienie punktowej oceny zachowania (UCHWAŁA Rady Miejskiej w Łodzi) – Łódź miastem wolnym od punktowej oceny zachowania i barier sensorycznych. Rekomendacje wiceprezydenta miasta Łodzi zostały przekazane dla wszystkich łódzkich szkół w zakresie konieczności ewaluacji statutów polskich szkół w tym zakresie. Przedstawiciel łódzkiego klubu uczestniczył w posiedzeniu Parlamentu Europejskiego.
Ważnym aspektem działania były spotkania z innymi, dorosłymi samorzecznikami. Organizowane spotkania były czynną nauką samostanowienia, na miarę możliwości osobowych, ukazującą wagę rozwoju zdolności i zainteresowań. Na przykładach osób dorosłych, również z niepełnosprawnością, możliwy był dialog i zajęcia wzmacniające własny potencjał. Nie były to tylko osoby rozwijające się w spektrum autyzmu, ale np. osoba z wadą słuchu.
Działania podejmowane przez członków Klubów z jednej strony prowadzą do tworzenia potrzebnych zmian w przestrzeniach edukacyjno-bytowych osób w spektrum, z drugiej stwarzają szansę na integrację oraz wzmacnianie własnej tożsamości. Istotnym punktem działań była również integracja międzyklubowa. W ramach projektu młodzież miała możliwość uczestniczenia w zjazdach integracyjnych, które tradycyjnie obywały się na Pomerdanej Farmie w Lekaszynie, którą prowadzą członkowie Fundacji Pomerdało mi się. Obowiązkowym punktem zjazdów stały się wystąpienia publiczne, umożliwiające młodym samorzecznikom przedstawienie swojego punktu widzenia w wybranych sprawach. Podczas zjazdów niezmiernie ważnym punktem są stoliki pasji, czyli prezentacja zainteresowań przybyłych osób. Pasje i zainteresowania odgrywają dużą rolę w życiu osób w spektrum.
Kwiecień był szczególnym czasem dla osób w spektrum. Działania samorzeczników mocniej skupiały się na propagowaniu wiedzy oraz edukowaniu różnych środowisk w temacie spektrum autyzmu. Przykładem było spotkanie mieszkańców Kutna z samorzecznikami i możliwość poznania ich punktu widzenia oraz pasji w Kutnowskim Domu Kultury oraz seans filmu „Życie animowane”. Młodzi ze wszystkich klubów w tym miesiącu szczególnie intensywnie prowadzą lekcje neuroróżnorodności w szkołach, ale także na uczelniach wyższych oraz szkolenia Rad Pedagogicznych.
Członkowie klubów brali również udział w dedykowanych dla nich szkoleniach oraz organizowanych spotkaniach z ważnymi i inspirującymi gośćmi: We wszystkich trzech miastach odbyły się warsztaty z Tomaszem Bilickim - psychoterapeutą, psychotraumatologiem oraz interwentem kryzysowym, gdzie wymieniano się spostrzeżeniami, rozwijano komunikację, kreatywność i pamięć, uczono się, jak radzić sobie z kryzysem oraz dr Marcinem Matychem, dr Nerwicą, podczas których kształtowano rozumienie osoby, jako całości. W Kutnie ponadto młodzież spotkała się z Michałem Awinem – fotografem i grafikiem. Mogli przedstawić siebie i swoje pasje w obiektywie. Pamiątką jest profesjonalna sesja zdjęciowa kutnowskich samorzeczników. W Łodzi odbyły się warsztaty z Izabelą Piotrowską, neurologopedką.
Młodzi aktywnie włączają się też w lokalne przedsięwzięcia. Samorzecznicy uczestniczyli w Jarmarku Kazimierzowski w Kowalu oraz prezentowali swoje pasje i propagowali wiedzę o autyzmie na imprezie Moto Krew we Włocławku. W Łodzi doprowadzili do nadania nazwy obiektowi infrastruktury miejskiej nazwy – SKWER PRAW DZIECKA
Kluby to również miejsce, gdzie młodzież może podzielić się nawzajem trudnymi tematami i sytuacjami, ale również sukcesami. Młodzi celebrują różne wydarzenia, uroczystości np. urodziny członków klubu.
Specjalnym wyróżnieniem jest zastrzeżenie znaku Klubu Świadomej Młodzieży ramach projektu. Jest to podkreślenie wyjątkowości Klubu oraz wymóg realizacji działań na wysokim poziomie.
"Nie tylko terapia i edukacja nas wzmacnia. Wzmacnia nas przede wszystkim możliwość bycia sobą, bycia wolnymi.
Chcemy pokazać całemu światu, że byliśmy jesteśmy i będziemy, razem wspólnymi siłami.”
Pomimo tego, że projekt kończy się w listopadzie, nie stopuje to działań Klubów. Młodzież rozwija się w obszarze samorzeczniczym i dojrzewa do coraz odważniejszych i bardziej świadomych działań.
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022–2033 Program pod patronatem Pełnomocnika Rządu ds. polityki młodzieżowej Komitet ds. Pożytku Publicznego.